DEGMO (Curiye: Axmed C/llaahi
Xusseen)
Maansada degmo waxay soo baxday dhawaan, waxaana curiyey Hal-abuur Axmed C/llaahi xuseen.
waxayna ka ifafaalle iyo aragti bixinayaa waayaha iyo waagga taagan sidoo kale waxay tilmaamaysaa kana
digaysaa,siyaasiga danaystaha ah,ee l eh tilmaamaha ama sifooyinka , kursi jacaylka, maamul xumada ,xil gudasho la aanta, cadaalad darada, eexda,qabyaalada iyo
quudhsiga ina ragaadiyey.waxayna inagu tusalaynaysaa isla
mar ahaantaana ina xasuusinaysaa
dhacdooyin iyo taarikho tagay oo waayo aragnimadooda lahaa,waxayna ku
bilaabmaysaa sidan:
Aqooneey Dadaalkaa
Cilmiyoow Daryeelkaa
Garashooy damiirkaa
Dulmiyoow ka hadalkaa
Runeey daafacadaa
Beeney ka digidaa
Danta Guud Tilmaanteed
Taariikhda Dunidani
Iyadaa is duubtee
Kolba bayd in laga dayo
Waa Faral dusheenaa
Waxaan uga dan leeyahay
Dura iyo ilaa shalay
Intay dunidu joogtee
Dadku uu ku noolaa
Waligeed dagaaliyo
Dirirbaa ka socotoo
Dulmigoo kibraayiyo
Xaqa oo difaacaa
Dagaal ba’an dhexyaalo
Marka uu diciifee
Rabbi uu duleeye
Maalmo uu dulmigu jabo
Duniduna nasiimiyo
Farxad ay dareentee
Xaqa loo dabaal dago
Midkaloo dardaranbaa
Daabcad soo afaystoo
Diintiyo xaqaba naca.
Waxaan uga dan leeyahay
Degmadaan ku noolahay
Waxan la isku dilayaa
Marna la isu durayaa
Danyar hiil u gala iyo
Danta qaranka maahee
Ninba doobigiisuu
Xeedhada daboolka la’
Darso uu is leeyahay
Anna waan ka damanahay
Dabinada la qooloo
Markaan soo duljoogsado
Degdeg iila kacayaa.
Waxaan uga dan leeyahay
Duqda geela ugu weyn
Markii ay durduri tidhi
Aarrankuna ku dayashada
Inuu Fadal ku sii
daro
Dabci weeye laga filo.
Marna geela kaa dida.
Neefka ugu da’weynoo
Hogaan loogu duubaa
Isagaa dariiqiyo
Dhabihii ku soo duwa.
Waxaan uga dan leeyahay
Duudka nabar igaga yaal
Kaan dawee idhaahdaa
Dabiib aan ka hela iyo
Dhaymo hay danbeeyee
Intuu iga damqaabaan
Darajada ku siiyaa.
Isagoo I diir neceb
Anna waan u diranahay
Waliba waan daryeelaa.
Mililkana Dushiisaan
Hadba Daawo Mariyaa
Doogna Waan u halis ahay
Waxaan uga dan leeyahay.
Qulux lagu didshaabaa
Adhi loogu daw galay
Anna doorna kama koro
Daasad lay garaaciyo
Durbaan uu nin kale tumay.
Iyo qolo ku dirirkeed.
Mid dabkuu shidaabaan
Kaan dami idhaahdaa
Isna gaas ku darayaa
Isagoo danbiga falay
Garsoorbaan u doontaa
Maragna waan u daystaa
Waxaan uga danleeyahay
Dirsooc iyo xumaantii
Duudsiga gabooyaaha
Nabsi ruuxa Dararshaa
Haba Durugsanaatee
Markuu doobi buuxsado
Inuu daato waw halis
Waxaan uga dan leeyahay
Hadba waxaan difaaca
Kii dabada joogoo
Markuu Dayrka dhaafee
Ku Dangiigsadaabuu
Kii aan mar hore diray
Inuu dhaamo daayoo
Isna igu durduriyaa
Waxaan uga Dan leeyahay
Dirka aan u magan ahay
Darsigay yaqaanaan
Kala dilsita weeye
Sida qaranka loo dumo
Damiinbay ka yiinoo
Waligood ma daalacan.
Isku duubni
wadareed
Dirsoocbay ka jecel yiin.
Daawaa u xidhan
hore
Xidida u daadsani
Dhusinkay u
diranyiin
Dirku wa walaalee
Haku daganin
ereygaan
Dibnaha meel
ka sii jirin.
Waxaan uga
dan leeyahay.
Wixii
Duurka loo galay
Ee
geesi loo dilay
Ma
ahayn dadkaygoow
Hebel
oo dantii raba
Dal
in loo burburiyee
Bal
damiirka qiimee
Waxaan
uga danleeyahy
Dibiyada
hirdamayaa
Hadday damasha
jiidhan
Ama Dalaga gooyaan
Dib in looga waabshaa
Waa Dariiqa kuu furan
Adna Dawlad nimadiyo
Qabiil laysku daaba
Waa Sida Dureemada
Ama duurka geedaha
Iyo taraq la daaree
Ma u kala
dadaalnaa
Waxaan uga
danleeyahay
Cadli bayna
deeqee
Degmadeena
yaa yidhi
Marka uu
gugu u da’o
Doogii ka
soo baxa
Diirbaa u
qaybsane
Xooluhu ma
daaqaan
Degmadeena
yaa yidhi
Laba daamo
weeyaan
Waxaan uga
dan leeyahay.
Ninka dooxa
reer furay
Daadkana ka
moos yidhi
Saqafkoo
daloolana
Darmo ubad
u dhigayee
Ma darooro
kugu yidhi
Digtoorbaa
la geeyaa
Adna
Dulucda sheekada
Duur
xulkiyo ujeedada
Halkaan
diiradow wado
Adaa ila
dareenee
Xaleefow
daraasee
Dul ahaana
hawraar
Ubaxliyo
Digtoorkii
Inta
degelka joogtiyo
Inta dibad
ku sheegane
Waayuhu
nakala diray
Waa Mudan
Docdaydee
Daabacaad
ku gaadhsii
Ku dheh
doorkan maanta
Dadkii waan
u baqayaa
Mudankii la
diran jiray
Makastaa ka
door roon
Raggu waajibkii
dayac
Dumarkuna xilkoodii
Tahan
maanta daba mare
Samii waa
la duudsiyay
Xumaantaa
la daystaa
Dirir geesi
lagu hubo
Doqonkay ka
jecelyiin
Xaqa kii u
doodaa
Dayruu mutaystaa
Docdaad
maanta eegtaba
Xaalku Waa
dayacantaa
Hala buurna
Doorkii
Doodiyo wax
sheegii
Marku
waayay dhego diran
Aamuskuu ka door biday Dhammaad